یک متن سترگ فلسفی ـ اجتماعی بازخوانی و نقد کتاب دیالکتیک روشنگری: قطعات فلسفی

نویسنده

  • فرهنگ ارشاد استاد جامعه‌شناسی، دانشگاه شهید چمران
چکیده مقاله:

چکیده هدف عمدة مقالة حاضر وارسی و ارزیابی نقادانۀ کتاب دیالکتیک روشنگری نوشتة آدورنو و هورکهایمر است. اثر مزبور یکی از متون اصلی جریان فکریِ «نظریة انتقادی» است که با عنوان صوری مکتب فرانکفورت مشهور شده است. نویسندگان کتاب، به‌‌واقع، از پیش‌‌کسوتان نظریۀ انتقادی‌‌اند و در معماری این جرگۀ فکری و طرح مفاهیم محوری آن جایگاه برجسته‌‌ای دارند. آدورنو و هورکهایمر دیالکتیک روشنگری (پارادایم فکری و جهان‌‌نگری عصر خرد یا مدرنیته) را که بر موضعی خوش‌‌بینانه و مثبت‌‌گرایانه (پوزیتیویستی) استوار است دیدگاهی توهم‌‌آمیز می‌‌دانند. به‌‌ نظر آن‌‌ها مواضع عقلانی و فلسفی روشنگری قرن هجدهم، که پیام‌‌آور دموکراسی و جامعة مدنی بود، اساساً در جهت استقرار سلطه و توسعة جامعة مدیریت‌شده (نظارتی) کارکرد داشته است. برخلاف نیچه که کل پیکرۀ آگاهی (معرفت) و دانش مدرنیته را در خدمت قدرت (خواست قدرت) تشخیص می‌دهد و بر آن نقد بنیان‌کن دارد، نویسندگان این اثر در برابر دیالکتیک توهم‌‌آمیز روشنگری، سرمشق فکری یا پارادایم «دیالکتیک منفی» را پیشنهاد می‌‌کنند که ارزیابی و نقد مستمر ساختار قدرت مسلط موجود را توصیه می‌کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

انسان‌شناسی فلسفی؛ مدخلی بر انسان‌شناسی ساحتی (نقد کتاب انسان‌شناسی فلسفی)

این مقاله به معرفی و نقد کتاب «انسان‌شناسی فلسفی» اثر «هانس دیرکس» می‌پردازد. نویسنده در این کتاب به گزینش متونی حاوی دیدگاههای آموزشی در ذیل موضوع بحث پرداخته که عمدتاً بدون تحلیل جامع و نظام­مندی عمیقی طرح شده­اند. در این مقاله، پس از اشاره به چهار سطح از انسان‌شناسی فلسفی نزد «دیرکس» و نقد آن، از اهمیت توجه به رویکرد جدیدی با عنوان «انسان‌شناسی ساحتی» سخن رفته و ضمن بررسی تقسیم‌بندی انسان‌شنا...

متن کامل

نقد کتاب نظریه های فلسفی احتمال

نیاز به شفافیت و وضوح درباره مفهوم احتمال عمیقا حس می شود. خواه به این دلیل که این مفهوم هم از دیدگاه ریاضی و هم از دیدگاه تجربی بسیار جالب توجه است، یا به این دلیل که مفهوم احتمال در برابر همه کوشش ها در جهت دقیق ساختن آن سرکش است.

متن کامل

نقد کتاب نظریه های فلسفی احتمال

نیاز به شفافیت و وضوح درباره مفهوم احتمال عمیقا حس می شود. خواه به این دلیل که این مفهوم هم از دیدگاه ریاضی و هم از دیدگاه تجربی بسیار جالب توجه است، یا به این دلیل که مفهوم احتمال در برابر همه کوشش ها در جهت دقیق ساختن آن سرکش است.

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 13  شماره 29

صفحات  1- 22

تاریخ انتشار 2014-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023